Sıcak Havalarda Vücudumuzda Neler Olur?
Yaz sıcakları her ne kadar geç geldi diye üzülsek de sonunda geldi ve tam gaz geldi. Herkesin dört gözle beklediği sıcaklar şimdi dört gözle gitsin diye bekleniyor. Peki bir insanın normal kabul edilen vücut ısısı 36,5- 37,5 derece olmasına rağmen neden bu dereceleri hava sıcaklığında tolere etmekte zorlanıyoruz dersiniz.
Vücudumuz da tıpkı bir klima sistemi gibi çalışmaktadır. Kasların ve metabolizmanın ürettiği sıcaklığın dışarı atılması için vücudumuzdaki klima sistemi devreye girmektedir. Bu sistem terleme ve nefes yoluyla ısının dışarı verilmesi şeklinde çalışır. Fakat hava sıcaklığı 37 dereceye ulaştığında klima sistemi arıza verir. Yapılan çalışmalar vücudun optimum çalışması için gerekli sıcaklığın 21 derece olduğu yönünde.
Sıcak ile karşılaşan vücutta ilk reaksiyon terlemedir. Çünkü vücut tehlikeyi anlayarak klima sistemini devreye sokar ve kendini serinletmeye çalışır. Kalp daha hızlı atar , deriye kan pompalamaya başlar , damarlarda genişleme meydana gelir ve daha sık soluk alınıp verilir. Terleme ile deri üzerinden sıvı atılır. Fakat bu atılan sıvı ile birlikte aşırı terleme sonucu vücuttan tuz ve potasyum da atılmaktadır. Bu nedenle yeterli miktarda su ile birlikte soda ve maden suyu tüketimi hem terlemenin devam etmesini sağlayarak sıcaklığa karşı vücüdun dayanıklılğını artırır hem de kas kramplarını engeller.
Havada sıcaklık ile nem artışı da görülür. Nem malesef vücut klima sistemi için olumsuz bir faktördür; Nemin yükselmesi terleme mekanızmasını etkileyerek ısı kaybını azaltır.
Aşırı sıcaklıkların aşırı ölüm oranı ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Özellikle 60 yaş üstü kişiler, aşırı kilolular, kalp-damar ,akciğer problemi olanlar ve şeker hastaları risk grubundadır. Çünkü vücut aşırı sıcakla mücadele etmek için yoğun bir çaba sarfetmek zorunda kalır ve metabolik problemlerden dolayı zaten fazlasıyla yorgun olan vücut bu yükü taşımakta zorlanabilir. 2005 yılında Epidemiyoloji ‘de yayınlanan ‘’Aşırı Sıcaklığa Kimler Hassas?’’ adlı bir çalışmada sosyodemografik özelliklerin ve tıbbi durumların, aşırı sıcaklık ile ilişkili ölüm olasılığını artırabileceği bulunmuş. Bununla birlikte çalışmaya göre diyabetli hastaların sıcak günlerde diğer deneklerden daha yüksek oranda ölme riski taşıdığı kaydedilmiş. 2010 yılında Kanada Medical Association Journal’de yayınlanan bir çalışmaya göre ise aşırı kilolu ve kilolu kişilerde aşırı sıcaktan kaynaklanan ölümle sonuçlanan felç vakalarının, normal kiloya sahip kişilere göre 3,5 kat daha fazla meydana geldiği vurgulanmıştır.
Peki ne yapmalı ne yapmamalı?
Bol bol su içilmeli ; çay ve kahve su kaybını arttırdığı için kısıtlanmalıdır.
Sık sık ama az miktarda sindirimi kolay yiyecekler tüketmelidir.
Günün çok sıcak saatlerinde -özellikle yaşlı ve metabolik hastalığı olanlar- dışarı çıkılmamalı. Çıkmak zorunda isek klimalı serin ortamlar tercih edilmelidir. Mutlaka gözlük ve şapka takılmalı ; açık renk ve bol kıyafetler giyilmeli, güneş koruyucu kullanılmalıdır.
Spor ve egzersiz için de serin saatler tercih edilmelidir. Her 15 dakikada bir dinlenme molası verilmeli ve terleme ile vücutta eksilen suyu karşılamak için sıvı tüketilmelidir.
Unutmayın vücudun klima sisteminin çalışması ve sıcağa dayanıklılık için SU şart. Vücutta yeterli su yoksa vücudun hararet yapması kaçınılmaz son...