Kalça ve Diz Protezi Nedir?
Protezlerin fonksiyonel olarak görevi eksik bir ekstremitenin yerini tutması ve kişinin yaşam kalitesini arttırmak için destek sağlamaktır. Dışarıdan insan vücuduna takılan yapay bir parçadır. Protezlerin en temel amacı kişiyi fonksiyonel olarak daha iyi bir seviyeye getirmek ve aynı zamanda ağrıyı azaltmak, yeniden hareketi sağlamak ve etkilenen vücut parçasını düzeltmektir. Diz ve kalça protezi, cerrahi olarak sık yapılan operasyonlardır. Genellikle yaşlı popülasyonda uygulanır.
Kalça ve Diz Protez Ameliyatları Hangi Durumlarda Yapılır?
Özellikle kalça ve diz ekleminin ileri seviyedeki dejeneratif ve ağrılı sürecine bağlı, kişinin yaşam kalitesini etkileyen durumlarda yapılmaktadır. Sebepleri arasında travmatik yaralanmalar, dejeneratif ve enfeksiyonöz hastalıklar, eklemlerin tamamen tahrip olduğu durumlar, kanser nedeniyle oluşan patolojik kırıklar ve fonksiyonel olarak kişinin protez sonrası daha iyi olucağına karar verilen durumlarda yapılır.
Cerrahi sonrası özellikle insizyon yerine bağlı komplikasyonlar, enfeksiyon, protez kırıkları, protezde gevşeme, eklem stabilizasyonunun azalması, hareket kısıtlılığı ve ağrı görülebilmektedir. Kas-iskelet sistemi problemi olarak yürüyüş bozukluğu, hareket kısıtlılığı, denge problemleri, hareket korkusu, kas zayıflıkları, kasların esnekliğinin azalması gibi problemler oluşmaktadır. Bu yüzden özellikle cerrahi operasyon öncesi kişiyi bilgilendirmeli ve aynı zamanda operasyon sonrası yapabileceği egzersizler öğretilmelidir. Operasyon sonrası cerrah ile koordineli çalışarak erken dönemde fizik tedaviye başlanılması gerekir. Fonksiyonel olarak daha iyi olabilmek için yapılan protez cerrahileri sonrası kişi fizik tedavi ile desteklenmelidir aksi taktirde hareket bozuklukları ve kısıtlılıkları meydana gelebilir. Özellikle yürüme eğitimi ve hastaların bilgilendirilmesi çok önemlidir. Çünkü protezin tam olarak vücuda adapte olabilmesi için belirli bir süre gerekmektedir ve bu süreden önce yapılan hareketler proteze zarar verebilir. Örneğin kalça protezi sonrası bacak bacak üstüne atmak veya yere eğilip bir şey almak yasaktır. Kişinin evde kullanacağı klozetin yükseltilmesi önemli bir detayı oluşturur. Bu yüzden proteze zarar vermemek için hastanın en iyi şekilde bilgilendirilmesi gerekmektedir. Yürüyüş problemi kişinin ileride ki yaşantısını etkileyecek bir sorun olabilir o yüzden en kısa sürede denge eğitimi ile birlikte yürüyüş eğitimine başlanmalıdır. Özellikle bu hastalar merdiven çıkmakta zorlanmaktadır. Cerrahi operasyon sonrası merdiven çıkarken önce koltuk değnekleri sonra ameliyatsız taraf en son protezli bacak merdivene atılarak kontrollü bir şekilde merdivenin çıkılması kolaylaşır.
Hastaların eski yaşantısına geri dönüşün sağlanması ve yaşam kalitelerinin arttırılması tedavinin başarısını göstermektedir.